Phút trầm ngâm những ngày cuối năm

Một năm trôi qua thật nhanh, mới thế mà nay đã là những ngày cuối cùng của năm 2021. Ngoảnh đi ngoảnh lại, ấy vậy một cái chớp mắt đã qua ngày, qua tháng, hết năm… 365 ngày với đủ đầy những dư vị và sắc màu của cuộc sống. Thêm một năm qua đi, thêm một chút luyến tiếc, thêm một chút nhớ thương. Chợt nghĩ thế giới năm qua thay đổi đến mức tất cả mọi người đều phải trầm ngâm. Cùng với những phút trầm ngâm của nhân loại, mỗi người cũng phải trầm ngâm, nếu không thì rất khó để trở nên chín chắn, thậm chí khó trở thành người đứng đắn. Vì tất cả những sự ồn ào và hấp tấp diễn ra ngoài phố hoặc trong truyền thông, đấy là biểu hiện đặc trưng của cái mà triết gia người Đức Immanuel Kant gọi là “trạng thái vị thành niên” của con người. Đấy là sự hấp tấp, vội vàng, hớn hở không thỏa đáng đối với tính chất rắc rối của đời sống hay thao thức suy tư về ý nghĩa cuộc đời.

Những ngày cuối năm nhìn lại và bước đi. Thêm một năm mà những niềm vui chưa kịp ghé ngang lâu hơn mà nỗi buồn liên miên lại kéo tới dâng đầy cõi lòng với đầy ắp suy tư; lại thêm những ồn ào của cõi lòng, đôi khi dịu dàng sóng êm mà cũng có lúc nổi lên dữ dội, gầm vang trong đêm. Thêm một năm đầy khó khăn và sóng gió liên tục, bủa vây bởi dịch Covid, “ngăn sông cấm chợ,” hết cách ly xã hội rồi đi vào cái “bình thường mới.” Giờ đây, người ta đã quen với việc đeo khẩu trang, rửa tay sát khuẩn, làm việc và hội họp qua Zoom, tham dự Thánh lễ trực tuyến, học hành thi cử online… Những ngày cuối năm, lặng nhìn về những mất mát trong gia đình, trong khu xóm và trong lòng ta. Nhiều người đã mất đi người thân trong cơn đại dịch, nhiều đứa trẻ qua một đêm trở thành trẻ mồ côi, nhiều người vội vàng chia tay người thân đi cách ly rồi khi trở về chỉ còn là hũ tro cốt lạnh lẽo… Giọt nước mắt chảy ngược không khỏi khiến lòng ta thêm buồn tủi và trống vắng.

Những ngày cuối năm, nhiều người tự cho mình những giây phút ‘chậm lại’ với tách trà, ly café nơi góc nhỏ, hay dạo quanh phố đi bộ, lắng nghe tiếng bước chân rộn rã ngoài kia, đếm thời gian lặng lẽ trôi đi, ôn lại chuyện cũ, tổng kết một năm. Trong những hối hả lo toan của cuộc sống đời thường, nhất là trong những ngày cuối năm này, tự dưng lại nhớ gia đình nhiều hơn những nỗi nhớ không tên. Là nỗi lòng của những người con xa quê lâu ngày, nỗi khát khao Tết tới gần để có thể trở về bên gia đình thân thương, về “gia đình vẫn là trên hết.” Là nghe đâu đây hương vị của Tết, của bồi hồi, của nhớ nhung. Là bài hát vui sum họp khiến ta nặng lòng, xuyến sang. Là ước muốn quay trở về thời thơ bé vô lo, thu mình trong vòng tay chở che của cha mẹ, không cần biết ngoài kia cuộc sống toan tính, vất vả biết nhường nào.

Những ngày cuối năm, người người vẫn vội vã, đường phố vẫn tấp nập. Là khoảng thời gian bận rộn nhất, là những buổi tăng ca vì những đơn hàng cuối năm và chỉ hơn tháng nữa là Tết Nguyên Đán. Là bận rộn loay hoay với những việc không tên lấp đầy đi mọi khoảng trống mông mênh để mà suy nghĩ cái này, tính toán cái kia và tranh đua những điều vụn vặt. Cuộc sống bộn bề còn lắm những chông chênh, những bước đi còn vụng dại, chao đảo. Rồi đôi lần vấp ngã, đôi lần cảm giác ta lạc lỏng giữa đời đến rơi nước mắt. Những cái đôi lần làm ta nghẹn cay ở sống mũi, những cái đôi lần làm ta vỡ òa trong tiếc nuối.

Người ta hình dung ra sự có mặt của mình ở trên đời do soi gương. Với nhiều người, những giây phút chìm trong thinh lặng cuối ngày là những tấm gương mà con người soi vào đấy sẽ thấy bản thân mình. Một khoảng lặng để ngắm nhìn bản thân, ngắm nhìn mỗi người mình thương yêu để biết cho đi nhiều hơn.

Một năm kết thúc với cái “bình thường mới”, chuyển hướng từ mục tiêu “Zero Covid” thành “sống chung, thích ứng với dịch bệnh.” Những ngày cuối cùng của năm, những ngày của vòng tay ôm, của cái nắm tay thật chặt và những ngày để nhắc nhớ lại những gì đã qua… Thử thách và đau thương trong năm qua chẳng phải một sự kết thúc, mà đơn giản chỉ là một nốt trầm trong những nhịp ngân và thăng. Đời người như một dòng sông, thấy là thẳng nhưng không phải thẳng; thấy là uốn khúc nhưng không phải cong; thấy là ngược dòng nhưng luôn xuôi chảy. Cuối năm rồi, qua vài ngày nữa là năm mới. Năm mới, người ta hay vạch ra những kế hoạch mới, mục tiêu mới, hành trình mới… Nhưng thật ra đó cũng chỉ là những kế hoạch cũ, mục tiêu cũ, hành trình lỡ còn dở dang đấy thôi! Nên năm mới cần xin ơn phó thác, xin sự bắt đầu để mỗi khoảnh khắc trong ngày sống ta luôn biết bắt đầu và lại bắt đầu.

Gió Biển

Bình An Cho Người Thiện Tâm

Chúa mang bình an cho những ai thiện tâm

Một mùa Noel nữa lại đến. Người Công Giáo gọi là Mùa Noel. Người ngoại đạo gọi là mùa Giáng Sinh. Và có nhạc sĩ lại gọi là “Mùa sao sáng”. Dù cách gọi khác nhau nhưng đều hướng về một niềm vui là mừng kỷ niệm ngày Ngôi Hai Thiên Chúa giáng sinh làm  người. 

Con Thiên Chúa làm người mang bình an đến cho nhân loại. Bình an này sẽ ban tặng cho những ai thành tâm thiện chí khao khát điều thiện và sống ngay lành. Vâng, bình an hay hòa bình luôn là nỗi khao khát của mọi người và mọi thời. Hòa bình được diễn tả như là một khung cảnh thanh bình không chỉ là không có chiến tranh mà còn là một khung cảnh hài hòa của con người và vạn vật. Khi Chúa đến trần gian thì muôn dân nước sẽ sống trong cảnh hòa bình: sói nằm chung với chiên con, trẻ con thò tay vào hang rắn mà không sợ rắn độc cắn… Trong Nước Thiên Chúa, người nghèo khó, kẻ thấp bé, người cùng khốn bị đẩy ra bên lề xã hội sẽ được Chúa xét xử công minh, người thấp cổ bé họng có tiếng nói như mọi người và mọi người sẽ được lãnh nhận ơn cứu độ vì Chúa là Đấng công minh, chính trực và hết mực trung thành.

Nỗi khao khát hòa bình cũng được cô gái trẻ 23 tuổi đã nói một cách đầy cảm hứng trong ngày cô đăng quang Hoa Hậu Thế Giới. Hoa Hậu Nguyễn Thúc Thùy Tiên đã nói như sau:

“Hòa bình giống như không khí ở xung quanh chúng ta. Chúng ta sống và nghĩ về nó hàng ngày, nhưng không hiểu sao chúng ta cho rằng bảo vệ hòa bình không phải là nhiệm vụ của chúng ta. 

Chiến tranh không chỉ xảy ra ở quá khứ mà chiến tranh còn là cuộc chiến giữa thiên thần và ác quỷ trong mỗi người chúng ta. Vì thế chúng ta là những người có thể kiểm soát và kiềm chế nó. 

Ngày hôm nay tôi đứng ở đây để sát cánh cùng với những người bị bỏ rơi và cả những ai muốn làm tổn thương người khác. 

Chúng ta đều là anh hùng của chính mình. Chúng ta hãy cùng nhau tạo lập một thế giới hòa bình và tươi đẹp!”

Vâng, ước mơ hòa bình, ước mơ được đối xử bình đẳng vẫn là ước mơ của con người qua mọi thời đại. Ước mơ ấy cần được thực hiện ngày từ tâm hồn mỗi người biết chiến thắng cái ác, và quảng đại làm việc thiện với ý hướng ngay lành là chúng ta đang làm cho thế giới hòa bình và thịnh vượng.

Hôm nay chúng ta tưng bừng mừng kỷ niệm việc Con Thiên Chúa xuống trần. Thiên Chúa làm người để ở cùng chúng ta. Đây là niềm vui, là hạnh phúc vì Thiên Chúa sẽ giải thoát chúng ta khỏi mọi sự dữ và ban bình an cho những ai biết mở rộng lòng đón tiếp Người. Cuộc sống hạnh phúc biết bao khi có Thiên Chúa ở cùng chúng ta. Chính Ngài sẽ ban tặng bình an cho con người. Chính Ngài sẽ dẵn dắt con người đi trong chân lý vẹn tuyền. 

Nhưng tiếc thay, con người vẫn cứ nuôi dưỡng hoài bão tự tạo bình an theo ý mình. Ai cũng đòi theo ý mình nên thế gian thường nổi loạn, chống đối và loại trừ nhau. Con người lấy mình làm trung tâm nên chẳng ai nghe ai, chẳng ai chịu ai dẫn đến một thế giới hỗn độn, cá lớn nuốt cá bé, người người tranh chấp tị hiềm nhau. Hòa bình chỉ có khi tự bản thân chúng ta bỏ đi những tham sân si để sống bác ái yêu thương ngay với người thân của mình. Hòa bình sẽ ngự trị khi chính tâm hồn sống ngay lành trong tư tưởng, lời nói và hành động.

Xin cho mùa Noel này là mùa của hòa giải, mùa của yêu thương để xóa đi những nỗi đau của hận thù chia rẽ, ngõ hầu cùng nhau xây dựng một trời mới đất mới ngập tràn yêu thương. Xin cho nền hòa bình sẽ ngự trị và công lý sẽ nở hoa trong cuộc sống hôm nay. Amen

Lm. Jos Tạ Duy Tuyền

Màu Nhiệm Tự Hạ

 “Emmanuel Thiên Chúa ở cùng chúng ta”

Phật giáo quan niệm rằng cuộc đời này là bể khổ. Chỉ khi nào con người thoát ra khỏi biển đời trần gian này thì con người mới hết khổ. Con người đạt đến cõi niết bàn, nơi đó họ không bị tham, sân, si của dòng đời này chi phối,… Như thế, những nhà tu hành thường chọn về những nơi thanh vắng để tu luyện, để tách biệt khỏi cuộc sống bon chen này.

Thiên Chúa lại có những đường hướng khác mà trí khôn con người không thể hiểu được. Thiên Chúa cứu chuộc con người bằng cách sai Con Một đi vào dòng đời và đồng hành với con người. Người nhập thể giữa cái giá lạnh của mùa đông để đem hơi ấm của Thiên Chúa cho nhân loại, giữa bóng đêm bao phủ thì Người lại đem ánh sáng, trong sự từ chối thì Người lại trao ban tình thương, giữa tranh giành quyền lực thì Người trở nên Hài Nhi bé bỏng, cần đến sự chăm sóc của người khác. Như thế, Thiên Chúa không phải là vị thần nghiêm khắc, luôn kiểm soát và trừng phạt con người, nhưng là một người cha yêu thương, sống giữa con người. Một người ở phía trên để ban phát thì dễ, nhưng để đồng hành, cùng chia sẻ và trở nên thân phận thấp kém hơn mình thì thật khó. Thiên Chúa đã trở nên như chúng ta, cùng chịu kiếp người: nghèo khổ, đói khát, bị bỏ rơi, bị phản bội,…Từ trong thân phận con người, Người trở nên con đường cho ta bước theo, là sự thật đích thực và là sự sống vĩnh cửu. Như thế, ai tin và bước theo Người đến cùng sẽ được hưởng hạnh phúc muôn đời.

Thế giới hôm nay, đang trải qua nhiều biến động, có lúc chúng ta cũng tưởng chừng như đang sống trong sự cô đơn và tuyệt vọng. Nhưng trong sự sợ hãi và hoang mang, chúng ta vẫn còn niềm hy vọng, chính là Ngôi Lời Nhập thể đã đến và ở cùng chúng ta. Ngài là nguồn Ánh sáng, sẽ giúp chúng ta xua tan đi bóng đêm của sự sợ hãi. Ngài sẽ mang bình an, đến từng ngõ ngách của tâm hồn chúng ta. Thiên Chúa đã nhập thể đi vào thân phận con người, đồng thời Người mời gọi mỗi người chúng ta  ra khỏi sự an toàn của bản thân và bước vào cuộc phiêu lưu trong cõi đời này, để mang ánh sáng hy vọng của Người đến những con người đau khổ, để băng bó vết thương cho tha nhân, để an ủi những mảnh đời bất hạnh, trở thành nơi nương tựa cho những ai thất vọng.

Lạy Chúa, khi suy niệm về mầu nhiệm Nhập Thể, mầu nhiệm tự hạ mà Thánh  Phaolô đã nói: “Đức Giêsu vốn dĩ là Thiên Chúa mà không nghĩ phải nhất quyết duy trì địa vị ngang hàng với Thiên Chúa, nhưng đã hoàn toàn trút bỏ vinh quang, mặc lấy thân nô lệ, trở nên giống phàm nhân, sống như người trần thế” (Pl 2, 6-7). Chúng con cảm nhận tình thương lớn lao mà Chúa đã dành cho mỗi người chúng con. Xin cho chúng con chấp nhận những khó khăn, luôn bình an trước những thử thách của cuộc sống vì biết Chúa luôn đồng hành cùng chúng con. Nhờ đó, đời sống chúng con luôn tràn đầy niềm vui, hy vọng để chúng con mở lòng đến và chia sẻ với những anh chị em bất hạnh khác. Amen.

Đồng Tiền Hồng

(Bài viết được tác giả gửi đến dongten.net)